Kanda PSA (Prostat Spesifik Antijen) testinin, prostat kanserinin erken teşhisi için yararlı olduğu, ilgili bütün uzmanlık kuruluşları tarafından kabul edilmektedir. İleri yaşlarda ortaya çıkması ve nispeten yavaş ilerleyen bir kanser türü olması nedeniyle, erken teşhisin yaşamı uzatma konusundaki faydası bir dönem tartışılmışsa da günümüzde uzmanların çoğu, yararından kuşku duymadığı için hastalarını tarama testi yaptırmaları konusunda teşvik etmektedir. Amerikan Kanser Derneği ve Amerikan Ürologlar Birliği, 10 yıldan daha uzun yaşam beklentisi olan, 50 yaş üzerindeki bütün erkeklere her yıl prostat muayenesi ve PSA testi yaptırmalarını önermektedir.

Tek başına kan PSA yüksekliğinin prostat kanseri göstergesi olma olasılığı %30 civarındadır. 

Prostat kanseri dışında başta iyi huylu prostat büyümesi ve prostat iltihabı olmak üzere, bazı başka nedenlere bağlı olarak da kan PSA konsantrasyonu yüksek bulunabilir. Kan PSA konsantrasyonu yükseldikçe, bu bulgunun kanserle ilişkili olma olasılığı da artmaktadır. Genel olarak 4 ng/ml üzerindeki değerlerin yüksek kabul edilmesine rağmen, bu sınırın yaşa göre belirlenmesinin daha uygun olacağı, genç yaştaki erkekler için daha düşük, ileri yaşlardaki erkekler için daha yüksek değerlerin sınır olarak kabul edilmesinin daha uygun olduğu kabul edilir. Bu nedenle hekimler, PSA neticelerini hastanın yaşı ve muayene bulguları başta olmak üzere, hastalara ait başka bilgileri de dikkate alarak yorumlamaktadır. Kan PSA seviyesinin yüksekliği, prostat dokusunda kanser varlığının kesin bir göstergesi olmasa da ölçüm sonucun normal sınırlar içinde bulunması prostat kanseri olasılığını belirgin derecede azalttığından hekimleri ve hastaları rahatlatmaktadır. 

PSA testi ile birlikte prostat muayenesinin de yapılması ve bu iki incelemenin beraberce kanser lehine bulgu vermesi halinde gerçekten kanser bulunma olasılığı %50’ye yükselmektedir. Bu bilgi bize prostat kanseri taraması amacıyla kanda PSA testinin ve prostat muayenesinin beraberce kullanılmasının yararını göstermektedir. 

Uzun zamandır yaygın bir şekilde kullanılan “Serbest PSA testi”, kan PSA konsantrasyonu sınır olarak kabul edilen aralıkta, yani 4-10 ng/ml arasında ölçülen kişilere ileri inceleme (biyopsi) yapıp yapmama kararının daha isabetli bir şekilde verilmesine önemli ölçüde katkıda bulunmaktadır. Serbest PSA/Total PSA oranının düşüklüğü prostat kanseri bulunma olasılığını artırmakta, yüksekliği ise azaltmaktadır. Bu nedenle hekimler, “sınır” kabul edilen aralık içinde yer alan bir ölçüm sonucuyla karşılaştıklarında, ileri inceleme kararı vermeden önce çoğunlukla serbest PSA/total PSA oranını da görmek ister.